Zmiany w aktywnych formach pomocy - Powiatowy Urząd Pracy w Rzeszowie

Ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia, która wejdzie w życie z dniem 1 czerwca 2025 roku, wprowadza zmiany w zakresie aktywnych form pomocy.:

Jednorazowe środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej

Starosta może określić dodatkowe warunki w zakresie przyznawania dofinansowania podjęcia działalności gospodarczej dotyczących rodzaju planowanej działalności gospodarczej lub kategorii osób ubiegających się o dofinansowanie;
wniosek o dofinansowanie podjęcia działalności gospodarczej może złożyć bezrobotny, który
- na dzień złożenia wniosku nie skorzystał z bezzwrotnych środków publicznych na podjęcie działalności gospodarczej, założenie lub przystąpienie do spółdzielni socjalnej,
- w okresie ostatnich 12 miesięcy nie wykonywał działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i nie pozostawał w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej,
- nie wykonuje za granicą działalności gospodarczej i nie pozostaje w okresie zawieszenia wykonywania tej działalności gospodarczej,
- w okresie ostatnich 12 miesięcy nie przerwał z własnej winy realizacji formy pomocy określonej w ustawie;
Jeżeli osoba, która otrzymała dofinansowanie podjęcia działalności gospodarczej, nabędzie prawo do obniżenia kwoty podatku od towarów i usług należnego o kwotę podatku naliczonego, jest obowiązana do zwrotu równowartości podatku od towarów i usług zakupionych w ramach umowy.
Zwrot równowartości podatku od towarów i usług zakupionych w ramach umowy jest dokonywany w terminie nie dłuższym niż 90 dni od dnia złożenia pierwszej deklaracji podatkowej dotyczącej podatku od towarów i usług, w której kwota tego podatku mogła być wykazana do odliczenia;
Jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej Starosta może przyznać z Funduszu Pracy poszukującemu pracy niezatrudnionemu i niewykonującemu innej pracy zarobkowej opiekunowi osoby niepełnosprawnej

Refundacja kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy

Możliwość refundacji:
- do 4-krotności przeciętnego wynagrodzenia z obowiązkiem utrzymania zatrudnienia i stanowiska pracy przez okres 12 miesięcy,
- do 6-krotności przeciętnego wynagrodzenia z obowiązkiem utrzymania zatrudnienia i stanowiska pracy przez okres 18 miesięcy;
Wnioskodawca, na dzień złożenia wniosku, wykonywał działalność przez ostatnie 6 miesięcy;
W okresie ostatnich 6 miesięcy wnioskodawca nie zmniejszył wymiaru czasu pracy i stanu zatrudnienia pracowników z przyczyn dotyczących zakładu pracy, a w przypadku zmniejszenia wymiaru czasu pracy lub stanu zatrudnienia z innych przyczyn – uzupełnił wymiar czasu pracy lub stan zatrudnienia;
Rozliczenie poniesionych i udokumentowanych przez Wnioskodawcę kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy jest dokonywane
- w kwocie netto (bez uwzględniania podatku od towarów i usług) jeśli przysługuje prawo do obniżenia podatku od towarów i usług należnego o kwotę podatku naliczonego lub
- w kwocie brutto (z uwzględnieniem podatku od towarów i usług) jeśli nie przysługuje prawo do obniżenia podatku od towarów i usług należnego o kwotę podatku naliczonego

Bon na zasiedlenie

Na wniosek bezrobotnego starosta może na podstawie umowy przyznać bon na zasiedlenie w wysokości określonej w umowie, nie wyższej jednak niż 200 % przeciętnego wynagrodzenia za pracę, w związku z zamiarem podjęcia przez bezrobotnego zatrudnienia, wykonywania innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej, jeżeli odległość od miejsca dotychczasowego zamieszkania do miejscowości, w której bezrobotny zamieszka w związku z zamiarem podjęcia zatrudnienia, wykonywania innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej, wynosi co najmniej 80 km lub łączny najkrótszy czas dotarcia do tej miejscowości i powrotu do dotychczasowego miejsca zamieszkania przekracza 3 godziny dziennie (zniesiono warunek dotyczący przyznawania bony osobom do 30r.ż)
Starosta może zażądać od bezrobotnego dokumentów potwierdzających dotychczasowe miejsce zamieszkania
Bezrobotny, któremu został przyznany bon na zasiedlenie, jest obowiązany:
- w okresie 240 dni liczonych od dnia zawarcia umowy z PUP, przez okres co najmniej 180 dni być zatrudniony, wykonywać inną pracę zarobkową lub działalność gospodarczą,
- osiągać wynagrodzenie lub przychód w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę miesięcznie

Prace interwencyjne i roboty publiczne

W zakresie prac interwencyjnych wprowadzono jeden rodzaj prac interwencyjnych z okresem od 3 do 12 miesięcy refundacji i okresem zatrudnienia po okresie refundacji trwającym przez połowę okresu, przez który przysługuje refundacja. Zatrudnienie musi dotyczyć pełnego wymiaru czasu pracy.
Zmiana dotyczy wysokości refundacji w ramach prac interwencyjnych tj. zgodnie z ustawą starosta zwraca pracodawcy, który zatrudnił w ramach prac interwencyjnych w pełnym wymiarze czasu pracy na okres od 3 do 12 miesięcy skierowanych bezrobotnych, część kosztów poniesionych na wynagrodzenia, nagrody oraz składki na ubezpieczenia społeczne skierowanych bezrobotnych w wysokości nieprzekraczającej kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę za każdą osobę bezrobotną. W przypadku robót publicznych wysokość refundacji nie uległa zmianie, starosta zwraca organizatorowi robót publicznych, który zatrudniał skierowanych bezrobotnych przez okres do 6 miesięcy, część kosztów poniesionych na wynagrodzenia, nagrody oraz składki na ubezpieczenia społeczne bezrobotnych w wysokości nieprzekraczającej kwoty ustalonej jako iloczyn liczby zatrudnionych oraz 50% przeciętnego wynagrodzenia.
Ustawa wprowadza zakaz kierowania bezrobotnego do prac interwencyjnych i robót publicznych, jeżeli w okresie ostatnich 90 dni, bezrobotny był zatrudniony w ramach tych prac lub robót u danego pracodawcy.
Katalog podmiotów mogących być organizatorem robót publicznych został poszerzony o przedsiębiorstwa społeczne i spółdzielnie socjalne.

Dofinansowanie wynagrodzenia za zatrudnienie bezrobotnego w wieku 50+

W zakresie refundacji wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia społeczne za zatrudnionych bezrobotnych, którzy ukończyli co najmniej 50 r.ż. przepisy ustawy wprowadzają dofinansowanie za zatrudnienie skierowanego bezrobotnego, który ukończył 50 rok życia, a nie ukończył 60 lat w przypadku kobiety lub 65 lat – w przypadku mężczyzny, albo poszukującego pracy, który ukończył 60 lat – w przypadku kobiety lub 65 lat – w przypadku mężczyzny.
Dofinansowanie wynagrodzenia przysługuje w kwocie określonej w umowie, nie wyższej jednak niż połowa minimalnego wynagrodzenia za pracę miesięcznie obowiązującego w dniu zawarcia umowy, za każdego zatrudnionego bezrobotnego. Dofinansowanie wynagrodzenia przysługuje przez okres12 miesięcy – w przypadku bezrobotnego, albo 1 miesiąca – w przypadku poszukującego pracy, z tym że dofinansowanie dotyczące poszukujących pracy może być przyznane wielokrotnie. Pracodawca lub przedsiębiorca po upływie okresu przysługiwania dofinansowania wynagrodzenia jest obowiązany do dalszego zatrudniania emeryta przez okres 1 miesiąca – w przypadku poszukującego pracy, albo 6 miesięcy – w przypadku bezrobotnego.
Ze wsparcia nie może skorzystać pracodawca, u którego bezrobotny lub poszukujący pracy był zatrudniony lub dla którego wykonywał inną pracę zarobkową bezpośrednio przed zarejestrowaniem jako bezrobotny lub poszukujący pracy.

Prace społecznie użyteczne

Ustawa wprowadza maksymalny okres realizacji tej formy wsparcia wynoszący 180 dni w roku kalendarzowym, prace wykonywane są w wymiarze nieprzekraczającym 10 godzin tygodniowo.
Jednocześnie ustawa wprowadza wyższą kwotę minimalną świadczenia wypłacanego osobom wykonującym prace społecznie użyteczne. Przysługuje ono w wysokości nie niższej niż wysokość minimalnej stawki godzinowej ogłaszanej na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, za każdą godzinę wykonywania prac społecznie użytecznych.

Staże

Zaproponowano utrzymanie aktywizacji zawodowej w formie stażu, na zasadach jednolitych dla wszystkich bezrobotnych, tym samym zrezygnowano z różnicowania długości stażu w zależności od wieku (dotychczas młodzi bezrobotni mieli prawo do dłuższego stażu, nawet do roku) – w celu uproszczenia przepisów i pozostawienia większej swobody decydowania urzędom pracy. Staż odbywa się na podstawie umowy zawartej przez starostę z organizatorem stażu i bezrobotnym. Ustalono minimalny i maksymalny okres odbywania stażu, co do zasady, będzie on wynosił odpowiednio 3 i 6 miesięcy. Czas realizacji stażu nie może przekraczać 40 godzin i być krótszy niż 20 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy. Wprowadzono też możliwość realizacji przez osoby bezrobotne stażu w formie zdalnej.
Ustawa wprowadza wyższe stypendium dla stażysty w wysokości 160% kwoty zasiłku (dotychczas było to 120%). Wprowadzono jednak dodatkowo nowy przepis, przewidujący, że za okres udokumentowanej niezdolności do pracy bezrobotny zachowa prawo do stypendium w wysokości 50% jego kwoty.
W sposób jednoznaczny zobligowano organizatora stażu do kierowania na jego koszt osoby, która ma odbyć staż, na wstępne badania lekarskie przed rozpoczęciem realizacji programu stażu, analogicznie jak pracowników przed dopuszczeniem do pracy.
Aby stymulować zdobywanie kwalifikacji przez osoby dorosłe zaproponowano ułatwienie ich nabywania w ramach popularnego stażu. W miejsce likwidowanego przygotowania zawodowego dorosłych proponuje się staż, o którym mowa w art. 119, tzn. rozszerzenie stażu o możliwość potwierdzenia nabycia wiedzy i umiejętności przez uprawnioną instytucję. W tym przypadku staż może trwać dłużej, od 3 do 12 miesięcy.
Określono przypadki, w których bezrobotny ma możliwość dokończenia stażu w przypadku utraty statusu osoby bezrobotnej z powodu nabycia prawa do emerytury, renty, lub w związku z przerwaniem stażu z powodu odbywania ćwiczeń wojskowych lub przeszkolenia wojskowego.